De Wet zorg en dwang (Wzd) die begin 2020 werd ingevoerd, is voor alle partijen nog wennen. Zowel voor cliënten en zorgaanbieders als de cliëntenvertrouwenspersonen (cvp). Volgens de Wzd hebben cliënten bij onvrijwillige zorg of opname recht op hulp van een cliëntenvertrouwenspersoon. Weliswaar is 2020 een pilotjaar, maar wat zijn in deze ongewone coronatijden de bevindingen van de cvp Wzd? Marisca Wesselius – cvp bij Quasir – deelt haar ervaringen.
In dit eerste jaar heeft Marisca geholpen bij kwesties van allerlei aard. Aan wat voor soort klachten moeten we dan denken? Marisca: “Regelmatig ging het om vragen en onvrede rond de rechterlijke machtiging. Het betrof dan familieleden en vertegenwoordigers van ouderen die opgenomen zijn met dementie. Zij zitten dan met vragen zoals ‘Is dit wel het goede moment voor een gedwongen opname? En zijn er niet minder ingrijpende maatregelen mogelijk voordat er een rechterlijke machtiging aangevraagd wordt?’ Daarnaast heb ik regelmatig vragen gehad van mensen met een verstandelijke beperking die onvrede ervaren over inperkingen van het eigen leven. De cliënt wil bijvoorbeeld verhuizen maar het mag niet van de leiding. Of het mobieltje en laptop zijn ‘afgepakt’ en de cliënt wil die terug.”
Hoe breng je als cvp nu het eerste contact op gang met een cliënt die onvrede ervaart? En is coronatijd daarbij een beperkende factor? Marisca: “Dat is inderdaad een lastige. We hebben het afgelopen jaar best veel aan PR gedaan. Ook nu nog: we laten door de instellingen flyers en posters uitdelen. En ik sta op de website bij de instellingen. Hierdoor hebben cliënten mij wel telefonisch weten te vinden. Zo langzamerhand gaan we ook weer actief op locatiebezoek. Dan kunnen mensen mij gemakkelijk even aanspreken.” Marisca en haar team hebben over die locatiebezoeken nauw contact met de zorginstellingen. “Sowieso hebben we steeds begrip getoond voor hun situatie. Tijdens het bezoekverbod van afgelopen voorjaar hebben we als team cvp bijvoorbeeld een e-mail gestuurd aan alle instellingen: ‘We zijn en blijven bereikbaar voor een luisterend oor richting de cliënten.’ Zo proberen we voortdurend een goede relatie op te bouwen met de zorgaanbieders.”
De Wzd is nog nieuw en dus is ook de functie van cvp Wzd nog nieuw. Hoe bevalt dat? Wat vindt Marisca mooi aan haar nieuwe vak? “Dat zijn allereerst de contacten met de cliënten en hun vertegenwoordigers. Dat raakt voor mij echt de kern van dit werk, dat staat met stip op één. Ook de locatiebezoeken – het langsgaan bij mensen, waar ze wonen en leven – vind ik mooi om te doen.
Waar ik verder veel voldoening uit haal, is het voorlichten: praten met de cliënten over mijn functie en wat ik voor hen kan betekenen. En nog iets anders: we hebben een erg leuk team van collega’s die heel betrokken met dit nieuwe vak aan de slag gaan. Het is mooi om daar deel van uit te maken.”
Om dit werk te kunnen doen, moet je wel een sterke sociale drive hebben. Wat vindt Marisca essentiële eigenschappen van een cvp? “Je moet goed kunnen luisteren en betrouwbaar en integer zijn. Heel belangrijk is ook het denken vanuit de cliënt en dienstverlenend kunnen werken. Verder moet je respectvol omgaan met de ander: hem of haar nemen zoals die persoon is. En uiteindelijk moet je ook kunnen reflecteren op je eigen handelen en daarvan leren.”
